Η συζήτηση μεταξύ του Αρσένη Πασχόπουλου και της Ειρήνης Φωτίου επικεντρώνεται στον τρόπο που το μάρκετινγκ επηρεάζει τις ανάγκες και τις αξίες μας, ενώ τονίζουν τη σημασία της αυτοαποδοχής και της αυτοαναγνώρισης. Επίσης, αναφέρονται στην ανάγκη να ανακαλύπτουμε τον εαυτό μας και να αναπτύσσουμε τις δικές μας δυνατότητες, ανεξαρτήτως των προσδοκιών των άλλων.
- Το μάρκετινγκ δεν δημιουργεί επιθυμίες, αλλά προσπαθεί να δημιουργήσει την ανάγκη να επιλέγουμε συγκεκριμένες μάρκες για την ικανοποίησή τους.
- Οι ανάγκες και οι επιθυμίες εξαρτώνται από τη φάση ζωής και το κοινωνικό πλαίσιο.
- Η ανάγκη να ανήκουμε σε μια ομάδα προσφέρει ταυτότητα και ενισχύει την αυτοπεποίθηση.
- Σημασία έχει η αυθεντικότητα και η αυτοαναγνώριση στις επιλογές κατανάλωσης.
- Η πίεση της κοινωνίας μπορεί να μας επηρεάσει και να μας απομακρύνει τη μοναδικότητά μας.
- Η αυτοαποδοχή και η προσωπική ανάπτυξη είναι ζωτικές για τη διατήρηση της μοναδικότητάς μας.
Αν είστε λάτρης του διαβάσματος, δείτε την αποφώνηση του άρθρου εδώ:
Αρσένης Πασχόπουλος:
Είμαστε για ακόμα μια φορά με την Ειρήνη Φωτίου, ψυχοθεραπεύτρια
και Σύμβουλο Ψυχικής Υγείας, η οποία έχει και μεγάλη προϋπηρεσία σε πολυεθνικές
στην Ελλάδα και το εξωτερικό και η οποία ζήτησε να μου κάνει την ερώτηση του
ενός εκατομμυρίου Δημιουργεί το μάρκετινγκ ανάγκες ή απλά τις καλύπτει; Γεια
σου Ειρήνη.
Ειρήνη Φωτίου:
Αρσένη. Καλησπέρα! Είμαι πολύ χαρούμενη που είμαστε πάλι εδώ
μαζί και μάλιστα για μια τέτοια κουβέντα η οποία είναι πραγματικά πολύ
ενδιαφέρουσα μιας και το μάρκετινγκ είναι κάτι το οποίο έχει απασχολήσει ανά
τους αιώνες τον κόσμο με διαφορετικές μορφές. Οπότε για πάμε για την ερώτηση
αυτή; Τελικά το μάρκετινγκ τι κάνει; Μας δημιουργεί ανάγκες ή προσπαθεί να μας
τις καλύψει; Εξήγησέ μας.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Ωραία, να πούμε ότι θα πρέπει να διαχωρίσουμε τις ανάγκες και
τις επιθυμίες. Γιατί άλλο οι ανάγκες, άλλο οι επιθυμίες. Όποτε έχω ανάγκη για
φαγητό έχω ανάγκη να φάω μακαρονάδα. Έχω ανάγκη να φάω αστακομακαρονάδα και έχω
ανάγκη να φάω αστακομακαρονάδα σε συγκεκριμένο εστιατόριο. Όπως καταλαβαίνεις
κάπου σταματάει η ανάγκη και ξεκινάει η επιθυμία. Και αυτό δεν είναι πάντα
διακριτό γιατί εξαρτάται από το σε ποια εποχή ζούμε, τι συμβαίνει γύρω μας.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Είναι όλα καλά. Έχουμε πόλεμο που βρισκόμαστε στη ζωή. Ξεκινάμε
τώρα να φτιάχνουμε την καριέρα μας. Είμαστε φτασμένοι και τι προτεραιότητες
έχουμε; Οπότε ανάλογα με τον άνθρωπο και τις καταστάσεις κάποια πράγματα είναι
ανάγκες και κάποια είναι επιθυμίες. Στη ζωή θα συμφωνήσεις και εσύ σαν πιο
ειδικοί. Δύο από τις δυνάμεις οι οποίες μας οδηγούν να κάνουμε επιλογές είναι η
ανάγκη του να ανήκουμε και η ανάγκη του να είμαστε ξεχωριστοί.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Είναι δύο δυνάμεις οι οποίες είναι μάλλον αντίθετες, αλλά κάπως
συγκεράζονται μέσα στο μυαλό και τον ψυχισμό του κάθε ανθρώπου. Τι κάνει λοιπόν
το μάρκετινγκ; Το μάρκετινγκ έρχεται για να βρει μάρκες οι οποίες να καλύπτουν
ανάγκες ή επιθυμίες, έτσι ώστε αγοράζοντας ένα προϊόν εμείς να ανήκουμε από τη
μία σε μια ομάδα η οποία όμως ξεχωρίζει από όλο τον υπόλοιπο κόσμο. Και όταν
λέμε ανήκει σε μια ομάδα, η ομάδα αυτή μπορεί να είναι δυναμική ή περιπετειώδης.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Κλασική. Μοντέρνοι άνθρωποι. Η λίστα είναι ατελείωτη και η
συγκεκριμένη ομάδα μπορεί να έχει και ένα τρόπο ζωής να αθλείται, να διαβάζει,
να ενδιαφέρεται για τα κοινά, να δουλεύει πάρα πολύ και να θέλει να αναρριχηθεί
στην επιχειρησιακή ιεραρχία. Και οι ομάδες αυτές χρησιμοποιούν κάποιες μάρκες,
το μάρκετινγκ δηλαδή τις δείχνει να χρησιμοποιούν κάποιες συγκεκριμένες μάρκες.
Οπότε η απάντηση είναι μάλλον ότι το μάρκετινγκ έχει σαν στόχο να μας
δημιουργήσει την ανάγκη να χρησιμοποιούμε μια συγκεκριμένη μάρκα για να
καλύπτουμε τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Δεν εφευρίσκει ανάγκες και επιθυμίες. Οι ανάγκες και οι
επιθυμίες μας υπάρχουν μέσα μας σε μεγαλύτερο και μικρότερο βαθμό. Όλοι οι
άνθρωποι δεν έχουν τις ίδιες ανάγκες και επιθυμίες, γιατί όπως είπαμε αυτό
εξαρτάται από τη φάση ζωής που βρίσκονται και από το τι συμβαίνει στην
κοινωνία. Αλλά η απάντηση είναι μάλλον ότι το μάρκετινγκ όντως δε δημιουργεί
ανάγκες, αλλά δημιουργεί την ανάγκη να χρησιμοποιούμε μια συγκεκριμένη μάρκα
για να καλύπτουμε ανάγκες και επιθυμίες.
Ειρήνη Φωτίου:
Είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα αυτό. Το να ανήκουμε σαν άνθρωποι
είναι κάτι που έχουμε από τότε που ήμασταν άνθρωποι των σπηλαίων. Είχαμε την
ανάγκη να ανήκουμε σε μια ομάδα και αυτό έχει πολλές διαφορετικές πτυχές να
ανήκουμε για λόγους επιβίωσης, για λόγους αναπαραγωγής είναι πολλές οι πτυχές
και στην κοινωνία. Σήμερα έχουμε ανάγκη να ανήκουμε, γιατί μέσα από το ανήκειν
αισθάνεσαι ότι είσαι και εσύ μέρος ενός όλου, το οποίο μπορεί να καταφέρει
πολλά, πιο πολλά πράγματα.
Ειρήνη Φωτίου:
Η ισχύς εν τη ενώσει, λένε.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Ταυτόχρονα αυτό όμως. Αλλά παίρνεις και μια ταυτότητα ανήκοντας
σε ένα γκρουπ, σύνολο ομάδα όπως την είπες.
Ειρήνη Φωτίου:
Ναι, πολύ σωστά. Παίρνεις μια ταυτότητα ότι ανήκεις σε ένα
γκρουπ το οποίο σε βοηθάει να αισθάνεσαι και πιο δυνατός και πιο χρήσιμος στην
κοινωνία κλπ. Υπάρχει όμως εδώ μια ιδιάζουσα κατάσταση για τον άνθρωπο και τον
ψυχισμό του ανθρώπου, η οποία είναι ότι ενώ ταυτόχρονα θέλουμε να ανήκουμε
γιατί είμαστε κοινωνικά όντα και αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να επιβιώσουμε
στην πραγματικότητα. Και να σου πω εδώ και κάποια στατιστικά ότι οι άνθρωποι
που ζουν περισσότερο στον κόσμο είναι αυτοί που τελικά έχουν κάποιου είδους
σύντροφο στη ζωή τους.
Ειρήνη Φωτίου:
Δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να ναι ο σύντροφός τους,
αυτός που παντρεύτηκαν έναν άνθρωπο που μοιράζει. Γιατί αυτό σχετίζεται με
μακροζωία. Το να μοιράζομαι, το να συνδέομαι ουσιαστικά. Ταυτόχρονα όμως έχουμε
και την ανάγκη να ξεχωρίζουμε και αυτό είναι επίσης κάτι το οποίο αφορά πολύ το
κομμάτι του μάρκετινγκ και τον καταναλωτισμό. Έχουμε ανάγκη να ξεχωρίζουμε για
να αναδεικνύουμε τη μοναδικότητά μας και αυτό είναι κάτι το οποίο πολλές φορές
δυσκολευόμαστε να το κάνουμε ουσιαστικά. Γιατί μπορεί να μη γνωρίζουμε τον
εαυτό μας απόλυτα και να μην έχουμε καταλάβει απόλυτα ποιοι είμαστε.
Ειρήνη Φωτίου:
Να κουβαλάμε πράγματα από το παρελθόν τα οποία μας σκοτεινιάζουν
και έτσι προσπαθούμε αγοράζοντας πράγματα, να χτίσουμε μια ταυτότητα και να
ξεχωρίσουμε. Έτσι αυτό είναι κάτι το οποίο έχει πολύ να κάνει με το αν τελικά
ζούμε αυθεντικά και ενάρετα και σύμφωνα με τις αξίες μας ή απλά αγοράζουμε κάτι
για να πάρουμε μια ταυτότητα και να είμαστε κάποιοι που θα τις κοιτάξει κάποιος
και μέσα από τη μάρκα που όπως και εσύ είπες ότι έχουν αγοράσει, παίρνουν μια
συγκεκριμένη ταυτότητα.
Ειρήνη Φωτίου:
Για παράδειγμα αγοράζοντας το τάδε προϊόν. Είμαι κουλ, ανήκω.
Είμαι ένας άνθρωπος που έχει μια οικονομική άνεση. Είμαι ένας άνθρωπος που
είμαι αθλητικός τύπος, οπότε προσπαθώ μέσα από την κατανάλωση προϊόντων να
μεταδώσω πράγματα που αφορούν την ταυτότητα μου.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Αυτό που μόλις περιέγραψες στο μάρκετινγκ το λέμε day people. Να
δημιουργούμε λοιπόν ένα lifestyle μάρκετινγκ ή περσόνα όπου είναι ένας σε
εισαγωγικά άνθρωπος που ζει μια συγκεκριμένη ζωή με ένα συγκεκριμένο τρόπο και
οι καταναλωτές ταυτίζονται με αυτή τη ζωή, αυτόν τον τρόπο ζωής, αυτόν τον
άνθρωπο, τις συνήθειές του, τις επιτυχίες του, το στυλ του και αγοράζουν τα
προϊόντα τα οποία φέρει αυτή η περσόνα.
Ειρήνη Φωτίου:
Χμμμ, Ναι, γιατί θέλουν να μοιάσουν ουσιαστικά με αυτή την
περσόνα και ερώτηση εδώ που είναι επίσης του ενός εκατομμυρίου, αλλά από την
Πέρα όχθη και αφορά την ψυχοσύνθεση και την ψυχολογία των ανθρώπων, είναι πόσο
τελικά αποδέχομαι τον εαυτό μου έτσι ώστε να έχω μετά την ανάγκη να αγοράσω
κάτι για να ταυτιστώ με κάποιον και να έχω αυτή την εικόνα προς τα έξω;
Αποδέχομαι τον εαυτό μου, ξέρω ποια είναι τα καλά μου και ποια τα λιγότερο καλά
μου στοιχεία. Ξέρω τη μοναδικότητά μου, την έχω αγκαλιάσει.
Ειρήνη Φωτίου:
Είναι πολύ σημαντικό πράγμα να κατανοήσουμε ότι η εσωτερική
ευημερία, η ψυχική ισορροπία, δεν έρχεται μέσα από τον καταναλωτισμό,
αγοράζοντας πράγματα τα οποία θα μας κάνουν κάποιους, αλλά με το να είμαστε
εμείς κάποιοι που γνωρίζουμε ποιοι είμαστε και μέσα από την κατανάλωση
προϊόντων που φυσικά μας αρέσουν, αντιπροσωπεύουν αξίες οι οποίες μας αρέσουν ή
θέλουμε να μοιάσουμε σε αυτόν που διαφημίζει για παράδειγμα το προϊόν, να
μπορέσουμε να πάμε ένα βήμα παρακάτω προς την κατεύθυνση που θέλουμε να πάμε σαν
άνθρωποι.
Ειρήνη Φωτίου:
Αυτό ένα πολύ ωραίο που το φέρνουμε από παλιά στην ιστορία είναι
ότι προσπαθούσαν οι άνθρωποι παλιά να αγοράζουν χιτώνες οι οποίοι ήταν πολύ
ακριβή για να δείχνουν ότι είναι ενάρετοι, ότι αντιπροσωπεύουν κάποιες
συγκεκριμένες αρετές και αυτό δεν ήταν κακό. Αυτό το οποίο έλεγε Σωκράτης είναι
ότι κάνετε καλά που τις φοράτε, που φοράτε αυτούς τους χιτώνες, αρκεί να κάνετε
και βήματα πραγματικά στο να μοιράσετε προς τα εκεί και να θέλετε να μοιράσετε
σε αυτούς που έχουν αυτές τις αρετές και όχι απλά να το φοράτε μέσα σε
εισαγωγικά για να σας βλέπουν οι άλλοι και να παριστάνετε ότι τις έχετε.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Να είσαστε και οι ίδιοι ενάρετοι ή να προσπαθείτε να γίνετε
ενάρετοι. Αυτό που είπες θέλει πολύ δουλειά από τον κάθε άνθρωπο. Δηλαδή θέλει
πολύ δουλειά να ανακαλύψεις ποιος είσαι ή ποιος θέλεις να είσαι, τι σου αρέσει
επάνω σου, τι θα ήθελες να αλλάξεις. Και ένα άλλο κομμάτι είναι να μη βλέπεις
τον εαυτό σου όχι μέσα από τα περσόνας που δημιουργεί το μάρκετινγκ, αλλά να
μην τον βλέπεις ούτε καν μέσα από τα μάτια των δικών σου ανθρώπων ή των
κοντινών σου ανθρώπων.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Να θες να το δεις μέσα από το δικό σου καθρέφτη εσύ ο ίδιος.
Ποιος θέλεις να είσαι και τι θέλεις να γίνεις; Πώς θέλεις να σε βλέπουν οι
άλλοι; Αλλά επειδή το θέλεις εσύ, όχι επειδή το θέλουν, το περιμένουν οι άλλοι.
Και αφού κάνεις όλοι όλο αυτό το ψάξιμο, τότε θα μπορείς συνειδητά να επιλέγεις
προϊόντα, όχι επειδή τα αγοράζει το τάδε περσόνα που σου προβάλουν, αλλά επειδή
τα θέλεις εσύ. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα μια υγιή κοινωνία.
Ειρήνη Φωτίου:
Έτσι είναι και είναι. Είναι
σημαντικό το να μπορούμε να φτάσουμε στο σημείο να καταλαβαίνουμε για το γιατί
επιλέγουμε ένα προϊόν, να καταλάβουμε τι αντιπροσωπεύει αυτό για εμάς και αν
τελικά προσπαθούμε να μπούμε σε ένα καλούπι που μας έχει φτιάξει η κοινωνία ή
οι γονείς μας ή κάποιος έξω από εμάς. Σε κάθε περίπτωση το οποίο εμείς οι ίδιοι
μπορεί να μη θέλαμε τελικά να να το καλύψουμε. Πόσες; Βλέπουμε ειδικά νέους να
φοράνε ρούχα ή να αγοράζουν πράγματα τα οποία μπορεί στην πραγματικότητα να μη
τους αρέσουν απλά και μόνο για να ταιριάξουν σε αυτό το καλούπι ή σε αυτό το
οποίο είναι στην ομάδα πολύ σωστά, στην ομάδα ή σε αυτό το οποίο λέει η
κοινωνία, όπως αυτό μπορεί να πάει και λίγο παραπέρα.
Ειρήνη Φωτίου:
Φυσικά στο ότι όλοι θα έπρεπε να είμαστε κάπως Όχι, δε θα έπρεπε
όλοι να είμαστε κάπως. Ο καθένας θα έπρεπε να γνωρίζει τη μοναδικότητά του και
να κάνει βήματα στο να βελτιώνεται. Φυσικά και να ανήκει σε ένα γκρουπ φυσικά
100%, αλλά όχι να προσπαθούμε όλοι να είμαστε ούτε το ίδιο, ούτε τέλη, ούτε
έτσι όπως ορίζουν τα πρότυπα της εκάστοτε εποχής, τα οποία βλέπουμε κιόλας ότι
καθώς περνάνε τα χρόνια αλλάζουν.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Άλλα και γυρνάνε πάλι πίσω.
Ειρήνη Φωτίου:
Και ξανά γυρνάνε πίσω. Και αυτό όλο είναι ένας κύκλος και η
ιστορία επαναλαμβάνεται γενικότερα. Οπότε μέσα σε όλο αυτό, για να μην χάσουμε
τους εαυτούς μας ή για να βρούμε τους εαυτούς μας, είναι μονόδρομος το να
αποδεχθούμε ότι σαν άνθρωποι έχουμε αυτά τα χαρακτηριστικά, κάποια καλά και
κάποια πιο άσχημα. Αυτές τις, ας το πούμε, πτυχές της προσωπικότητάς μας και
αγκαλιάζοντάς το αυτό, να κάνουμε μετά επιλογές το τι θέλουμε να αγοράσουμε
γιατί θέλουμε να το αγοράσουμε και όχι να υπάρχει μία ανάποδη δύναμη η οποία
μας κινητοποιεί στο να κάνουμε επιλογές και να καταναλώνουμε προϊόντα ακριβώς.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Εν τω μεταξύ, είναι τόσο εύκολο να ξεχωρίσεις. Δεν χρειάζεται να
κάνεις καμία προσπάθεια, γιατί ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός, οπότε το μόνο
που πρέπει να κάνεις είναι να αποδεχθείς τη μοναδικότητά σου. Και αυτό είναι. Από την άλλη, the business of business is business. Εν πολλοίς, αν το πάρουμε έτσι λίγο αυστηρά,
δεν είναι μόνο αυτό. Γιατί πλέον οι επιχειρήσεις είναι μέρος του κοινωνικού
συνόλου και πρέπει να συμπεριφέρονται με κάποιο τρόπο στην κοινωνία.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Αλλά για να είναι καλοί πολίτες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα
να συνεισφέρουν και να έχουν τη δυνατότητα να συνεισφέρουν. Θα πρέπει να
βγάζουν κάποια χρήματα. Αυτό που εμένα έχει αρχίσει και με ενοχλεί στο κομμάτι
του μάρκετινγκ, παρότι αυτή είναι η δουλειά μου, είναι υπέρ μεγέθυνση της
επωνυμιoπoίησης, δηλαδή του branding, το οποίο γίνεται σε τόσο έντονο βαθμό που
έχει και ψυχολογικές και οικονομικές επιπτώσεις.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Γιατί όταν μια εταιρεία σε ένα κλάδο δεν είναι απλά ο ηγέτης
αλλά είναι ο κυρίαρχος, αυτό σημαίνει ότι μπορεί να επηρεάσει προς το χειρότερο
τη ζωή των υπόλοιπων παικτών, των υπόλοιπων επιχειρήσεων και των προμηθευτών
τους. Και αυτό το βλέπουμε να γίνεται πάρα πολύ έντονα και στο digital
μάρκετινγκ, όπου έχουμε κάποιες πλατφόρμες οι οποίες πραγματικά έχουν
κυριαρχήσει στον κλάδο τους και οι επιχειρήσεις με τις οποίες συνεργάζονται
έχουν αρχίσει και ασφυκτιούν.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Αλλά έχει και ψυχολογικές επιπτώσεις. Δηλαδή φτάνουμε να ζούμε
τη ζωή της μάρκας και δε σκεφτόμαστε καν πώς θα θέλαμε να είναι η δική μας η
ζωή. Και όταν αυτό συμβαίνει σε έναν ενήλικα, ας πούμε ότι είναι κακό. Όταν
συμβαίνει σε ένα παιδί, αρχίζει και γίνεται επικίνδυνο.
Ειρήνη Φωτίου:
Θα έλεγα ότι και για το παιδί και για τον ενήλικα είναι
επικίνδυνο. Αρσένη και θα έλεγα ότι έχεις απόλυτο δίκιο γι’ αυτό που λες, για
το brands αν και πόσες φορές πιάνουμε τους εαυτούς μας ή να βλέπουμε γύρω μας
ανθρώπους που αγοράζουν κάτι μόνο και μόνο επειδή είναι ένα συγκεκριμένο brand,
ενώ το ίδιο το προϊόν μπορεί να μην τους αρέσει. Οπότε ξεκινάμε από το ότι πρώτα
από όλα πρέπει να αγοράζω κάτι που εμένα πραγματικά μου αρέσει, με
αντιπροσωπεύει, με βολεύει, μου κάνει και δεν το αγοράζω για να δείξω ότι
μπόρεσα να το αγοράσω…
Ειρήνη Φωτίου:
Gucci για παράδειγμα. Ενώ
μπορεί το ίδιο το προϊόν αυτό να μην μου αρέσει και τώρα γιατί αυτό είναι
επικίνδυνο, όπως πολύ σωστά είπες, Κατ’ αρχήν έχει και θετικό και αρνητικό
πρόσημο. Να ξεκινήσουμε πρώτα από το θετικό ότι πολλές φορές, ειδικά τα παιδιά,
όταν έχουν κάποιο χαρακτήρα κλειστό ας το πούμε, που δεν μπορούν ακόμα, είναι
σε μια φάση που δεν έχουν ανοιχτεί, δεν έχουν βρει τον εαυτό τους μέσα από το
να έχουν κάποια κοινά, ας το πούμε, παπούτσια, προϊόντα, οτιδήποτε είναι αυτό
που παίρνουν. Τα παιδιά μπορούν και ανήκουν σε μικρές ομάδες μέσα στις τάξεις,
στα σχολεία και αυτό τα βοηθάει να κοινωνικοποιηθούν σε ένα βαθμό.
Ειρήνη Φωτίου:
Από την άλλη όμως, άμα πάμε στην αντίπερα όχθη και δυστυχώς αυτό
ισχύει και για τους ενήλικες και είναι εξίσου επικίνδυνο, έχει να κάνει με το
ότι όχι μόνο χάνω τη μοναδικότητά μου, αλλά χάνω και λίγο τον εαυτό μου. Γιατί
άμα αρχίσω να μπαίνω στο καλούπι του ποιος θέλω να είμαι με βάση το τι θέλει η
κοινωνία και τα πρότυπα της κοινωνίας και τα πρότυπα των social media και το πώς πρέπει να μοιάζω. Από εκεί μπορεί
να προκύψουν κι άλλες και άλλες καταστάσεις, οι οποίες μπορούν να απειλήσουν
και την ψυχική μας υγεία, σίγουρα και τη σωματική μας υγεία σίγουρα. Πόσες
γυναίκες βλέπουμε να προσπαθούν να χωρέσουν; Μέσα στα εισαγωγικά, μεταφορικά
και κυριολεκτικά στα ρούχα, τα σούπερ σούπερ έξτρα small και καταλήγουν να
πάθουν ανορεξία και πολλά άλλα που μπορούν να συμβούν.
Ειρήνη Φωτίου:
Μέσα από αυτό δοκιμάζεις προϊόντα για να γίνεις πιο. Ας το πούμε
να φαίνεσαι νεότερη, ενώ δεν χρειάζεσαι να φαίνεσαι νεότερη γιατί είσαι ήδη μια
πολύ όμορφη γυναίκα και καταλήγεις να βάζεις χημικά μέσα στο πρόσωπό σου και
μέσα στο σώμα σου, τα οποία έχουν άλλες παρενέργειες τις οποίες ακόμα δεν
γνωρίζουμε. Άρα λοιπόν είναι ένα θέμα που έχει πολλές διαφορετικές πτυχές και
το να χάνω τον εαυτό μου και τη μοναδικότητά μου μπορεί να καταστεί πολύ πιο
μοιραίο από αυτό που νομίζουμε. Έτσι, φαινομενικά ότι σιγά τι έγινε κιόλας;
Έγινε, έγινε. Το ότι ξεχνάς το ποιος είσαι και τελικά γίνεσαι αυτός που θέλουν
οι άλλοι να είσαι και όχι αυτός που θες εσύ να είσαι.
Ειρήνη Φωτίου:
Και όχι αυτός που θες εσύ να είσαι
Αρσένης Πασχόπουλος:
Και όχι μόνο Αυτό, αλλά κάτι χειρότερο. Όπως είπες. Χάνεις τη
μοναδικότητά σου και θέλοντας να ανήκεις γίνεσαι κάτι το οποίο δεν ξεχωρίζει
από 10, 20, 50, 100 άλλους. Ευτυχώς βλέπουμε κάποιες τάσεις, ειδικά σε
ανθρώπους 50 πλας, οι οποίοι δεν ακολουθούν το συρμό και δε θέλουν να είναι οι
αιώνιοι νέοι αιώνιοι έφηβοι. Αποδέχονται τα γκρίζα τους μαλλιά. Ακόμα και οι
γυναίκες θέλουν να είναι φιτ. Βέβαια δε θέλουν να αφεθούν τελείως, αλλά σε έναν
υγιή βαθμό όχι και να φτάσουν σε επίπεδα ανορεξίας.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Εγώ το πρόβλημα το βλέπω περισσότερο στα νέα παιδιά. Τα παιδιά
τα οποία μπαίνουν στο γυμνάσιο, στο Λύκειο, εκεί που ψάχνουν ακόμα να βρουν
ποιοι είναι. Σωστά είπες ότι επιλέγοντας να φορέσουν κάποιο συγκεκριμένο
παπούτσι ή χρώμα μπλούζας ή στιλ, κοινωνικοποιούνται, γίνονται αποδεκτοί και
αυτό τους βοηθάει. Αλλά θα πρέπει να υπάρχει ένα όριο, μια ισορροπία ώστε να μη
γίνουν ένα ομοιόμορφο μωσαϊκό. Θα πρέπει το κάθε παιδί να καταλάβει ότι είναι
μοναδικό και αυτό είναι κάτι καλό, γιατί η μοναδικότητά του είναι ο εαυτός του.
Οπότε αυτό θα πρέπει να προβάλλει και να μην παρασύρεται και να
θέλει να κάνει blend, συνεχώς με την παρέα του. Δεν είναι εύκολο, είναι δύσκολο,
ειδικά για τα παιδιά, γιατί κάποιες φορές μπορεί η παρέα να τα αποβάλλει, αλλά
θα πρέπει να τα βοηθήσουμε να βρουν τον εαυτό τους και να είναι υπερήφανα
γι αυτό που είναι.
Ειρήνη Φωτίου:
Νομίζω ότι η φάση εφηβεία γενικά είναι από τις πιο δύσκολες
φάσεις του ανθρώπου στην εξέλιξή του. Γιατί; Γιατί ουσιαστικά αφήνεις πίσω το
παιδικό σου κομμάτι σταδιακά και όλα αυτά που ήξερες και όλες αυτές τις. Πώς να
το πω, Τις δικλείδες ασφαλείας που είχες σαν παιδί, που θα πει που θα έπρεπε να
έχεις; Για να ακριβολογώ, σε ένα οικογενειακό πλαίσιο όπου υπάρχει η προστασία,
η φροντίδα, η άνευ όρων αποδοχή και βγαίνεις σιγά σιγά στον πραγματικό κόσμο,
όπου είναι φυσικά σκληρός και πρέπει να βρεις το σημείο το δικό σου, πρέπει να
δημιουργήσεις το χώρο για τον εαυτό σου.
Ειρήνη Φωτίου:
Πρέπει να βρεις το ποιος είσαι και να το δημιουργήσεις αυτό σιγά
σιγά. Κι αυτό είναι κάτι πάρα πολύ τρομακτικό για τα παιδιά. Και υπάρχουν
άνθρωποι οι οποίοι μέσα σε εισαγωγικά δεν ενηλικιώνονται ποτέ, δηλαδή δεν
καταφέρνουν ποτέ να βρουν το χώρο τους στον κόσμο αυτό και να μπορέσουν να το
στηρίξουν αυτό, καλλιεργώντας περαιτέρω τη μοναδικότητά τους και τις δυνάμεις
τους. Και μαθαίνουν να είναι απορροφημένοι σε αυτά τα οποία πιστεύουν ότι θα
ήθελαν, θα ήθελαν να έχουν η έξω.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Δυστυχώς αυτός είναι ο εύκολος δρόμος γι αυτό ίσως και κάποιοι
τον επιλέγουν ή κάποιοι δεν έχουν τη βοήθεια που χρειάζεται για να πάρουν τον
πιο δύσκολο δρόμο του να τραβήξουν μια κόκκινη γραμμή και να πουν εγώ αυτός
είμαι. Αυτά τα θέλω μου, τα χαρακτηριστικά μου. Δέχομαι τον εαυτό μου όπως
είναι. Θέλω να ανήκω σε μια ομάδα, αλλά δε θέλω να απορροφηθεί εντελώς από
αυτήν.
Ειρήνη Φωτίου:
Για να είμαστε όμως δίκαιοι, εδώ θα πρέπει να πούμε ότι αυτό δεν
ξεκινάει από τα παιδιά, ξεκινάει από τους γονείς, ξεκινάει από το σπίτι και
έχει να κάνει και με άλλα πράγματα πριν από αυτό. Δηλαδή το πόσο επιτρέπεται σε
ένα παιδί να χάσει ή να είναι αδύναμο ή να κλαίει και να στεναχωριέται ή το να
μη βγάλει τον πιο καλό βαθμό και να μην είναι, πιθανώς να μην έχει την καλύτερη
δυνατή απόδοση. Το πόσο επιτρέπεται να το κάνει αυτό, τι σημαίνει; Επιτρέπεται;
Σημαίνει δεν τιμωρείται γι αυτό δεν βιώνει απόρριψη λόγω αυτού, δεν βιώνει
αρνητικό συναίσθημα από τους γονείς, βιώνει μια, ας το πούμε αποδοχή, η οποία
έχει έναν χαρακτήρα
αναπτυξιακό.
Ειρήνη Φωτίου:
Δηλαδή τι εννοώ; Ότι δεν πειράζει, προσπάθησες. Την επόμενη φορά
θα προσπαθήσεις ξανά. Θα το καταφέρεις καλύτερα. Αυτό λέγεται αναπτυξιακός
τρόπος σκέψης growth mindset. Αντ’
αυτού, τα περισσότερα παιδιά δυστυχώς. Μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον το οποίο
έχει να κάνει με fixed mindset, το οποίο σημαίνει ότι είναι το ή βγαίνεις
πρώτος ή δεν αξίζεις ή θα κάνεις αυτό που σου λέω εγώ ή δεν αξίζεις ή
πετυχαίνεις τον στόχο αυτό ή δεν αξίζεις Και αυτό τελικά αποθαρρύνει τα παιδιά
από το να βρουν και να αγκαλιάσουν τη μοναδικότητά τους.
Ειρήνη Φωτίου:
Που είναι αυτό που λέμε αύριο μεθαύριο, όταν και αυτά γίνουν
έφηβοι και προσπαθούν να χτίσουν την ταυτότητά τους στον κόσμο, να μπορούν να
κάνουν, να μπορούν να αποδεχθούν το γεγονός ότι ναι, εγώ δεν είμαι τέλειος σε
αυτό. Είμαι όμως καλός σε κάτι άλλο και να εστιάσουμε σε αυτά που είμαστε καλοί
και να τα καλλιεργήσουμε περισσότερο. Αυτό έχει πάρα πολύ να κάνει με το τι
καταναλώνουμε, τι προϊόντα αγοράζουμε και τελικά ποιοι θέλουμε να γίνουμε, αν
πρώτα δεν λάβουμε από το σπίτι μας το έδαφος για να είμαστε μοναδικοί και να
βγάζουμε τα καλά μας και τα λιγότερο καλά μας, τότε θα δυσκολευτούμε και πολύ
στη συνέχεια να το κάνουμε εμείς για τον εαυτό μας.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Και εδώ έρχομαι πάλι στην αρχική ερώτηση αν το μάρκετινγκ
δημιουργεί ή καλύπτει ανάγκες. Και ξαναλέω ότι δεν δημιουργεί ανάγκες αλλά
έρχεται να καλύψει αυτές τις ανάγκες που μόλις τώρα ανέφερες και που ο καθένας
μας έχει με τον εύκολο τρόπο με την αγορά του προϊόντος, κάτι το οποίο δε θα
έπρεπε να συμβαίνει με αυτό τον τρόπο.
Ειρήνη Φωτίου:
Ή θα έπρεπε να συμβαίνει με έναν τρόπο που σε παρακινεί να
φερθείς πιο ενάρετα μέχρι να φτάσεις εκεί που θες να είσαι. Δηλαδή αγοράζει την
τσάντα ενός, ας το πούμε πολύ σπουδαίου αθλητή, γιατί θες κι εσύ μια μέρα να
γίνεις ένας τέτοιος αθλητής και κάνεις βήματα για να πας προς τα εκεί. Δεν την
αγοράζεις για να δείξεις ότι είμαι κι εγώ σαν κι αυτόν και στην πραγματικότητα
από πίσω κάνεις τελείως άλλα πράγματα. Άρα λοιπόν, μπορεί να καταστεί μοιραίο
αν δεν κάνουμε βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση και απλά αγοράζουμε για να
δείχνουμε, ενώ στην πραγματικότητα κάνουμε τελείως άλλα πράγματα και πολύ
πιθανό, δεν τα θέλουμε κιόλας και απλώς τα αγοράζουμε επειδή αρέσουν στους
άλλους.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Εδώ μπορεί να βοηθήσει το μάρκετινγκ. Θα αναφερθώ σε ένα
βιντεάκι που είδα στο Instagram από τον Μάικλ Τζόρνταν. Είναι γνωστό ότι ο
Μάικλ Τζόρνταν σπόνσοραρε τα nike air τα παπούτσια και ένα πολύ μικρό βιντεάκι
λιγότερο από 1 λεπτό ξεκινούσε με τη φράση “it’s not about the shoes” – δεν
έχει να κάνει με τα παπούτσια. Και μέσα σε ένα λεπτό εξηγούσε ότι έχει να κάνει
με την προσπάθεια. Το πόσο το θέλεις, το ποιος είσαι. Το να βρεις τον εαυτό σου
και καταλήγει να λέει it’s not about the shoes it’s what you do in them – Δεν
έχει να κάνει με τα παπούτσια. Έχει να κάνει με το τι κάνεις όντας μέσα σε αυτά.
Ειρήνη Φωτίου:
Ακριβώς. Ακριβώς αυτό. Ακριβώς αυτό. Και έτσι, αν έπρεπε να
δώσουμε μια συμβουλή για τα παιδιά, τι θα δίναμε; Θα δίναμε πιο πολύ ότι μη
νοιάζεσαι για το τι θα πουν οι άλλοι. Αλλά προσπάθησε να ακούσεις την εσωτερική
σου φωνή.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Θα λέγαμε βρες τον εαυτό σου. Μη φοβηθείς να είσαι ο εαυτός σου.
Μη φοβηθείς να είσαι διαφορετικός. Κάποια στιγμή θα σε αποδεχτούν αυτοί που
πρέπει να σε αποδεχτούν. Μη νοιάζεσαι για το να σε αποδεχτούν όλοι. Δεν
πρόκειται ποτέ να έχεις την αποδοχή όλων και θα σε αποδεχτούν αυτοί που αξίζει
να σε αποδεχτούν και να έχεις στη ζωή σου.
Ειρήνη Φωτίου:
Το φοβερό σε αυτό που λες Αρσένη, δεν είναι μόνο ότι δεν
πρόκειται ποτέ να αποδεχθούν όλοι, είναι ότι είναι και κάτι χειρότερο από αυτό
που είναι. Ότι αν ζούμε με σκοπό να ικανοποιήσουμε τους άλλους, τότε μονίμως θα
απογοητευόμαστε διότι δεν είμαστε ούτε στο μυαλό των άλλων και πάντα οι άλλοι
θα θέλουν κάτι παραπάνω από εμάς. Άρα πάντα θα καταλήγουμε στο ίδιο σημείο ότι
δεν είμαστε αρκετοί. Άρα λοιπόν να μάθουμε το να μη συγκρινόμαστε με τους
άλλους μόνο, αλλά να μάθουμε κυρίως να να δούμε πώς να προσπαθούμε κυρίως εμείς
να γινόμαστε καλύτεροι σε σχέση με αυτό που ήμασταν χθες και σε σχέση με το πού
θέλουμε να φτάσουμε.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Το θέμα της σύγκρισης είναι πολύ σημαντικό και καλά έκανες και
το ανέφερες. Δεν έχουμε λόγο να συγκρινόμαστε συνεχώς με τους άλλους γιατί δεν
ξέρουμε από που ξεκίνησαν. Δεν ξέρουμε τι βοήθεια είχαν. Θα πρέπει να
συγκριθούμε πρώτα πρώτα με τον εαυτό μας. Πώς ήμασταν χθες, προχθές και πού
βρισκόμαστε σήμερα. Κάναμε το έξτρα βηματάκι. Θετικό. Δεν κάναμε το έξτρα
βηματάκι. Θα πρέπει να δούμε γιατί δεν το κάναμε. Μήπως δεν μας αρέσει ο
στόχος; Μήπως δεν είναι δικός μας ο στόχος; Μήπως τεμπελιάςαμε; Όλα
επιτρέπονται, Αλλά ναι, η σύγκριση είναι καταστροφικό.
Ειρήνη Φωτίου:
Και βέβαια η λογική του ένα βήμα τη φορά και ότι δεν τα έχω
καταφέρει ακόμα. Γιατί όταν προσπαθούμε να τα καταφέρουμε όλα τώρα, σήμερα και
προσπαθούμε να φτάσουμε ένα στόχο που κάποιος δίπλα μας τον έχει πετύχει, ο
οποίος μπορεί να έχει δουλέψει εκατοντάδες χιλιάδες ώρες για να φτάσει εκεί,
ενώ εμείς αυτό δεν το γνωρίζουμε. Τι κάνουμε; Απογοητευόμαστε, μπαίνουμε,
υιοθετούμε τη λογική του όλα ή τίποτα. Αφού δεν τον έχω φτάσει, έχω το στόχο,
έχω αποτύχει. Δεν πάει έτσι ένα βήμα τη φορά, κάνοντας σιγά σιγά βηματάκια για
να φτάσουμε εκεί που θέλουμε να πάμε.
Ειρήνη Φωτίου:
Είναι πολύ σημαντικό να προσπαθήσουμε σιγά σιγά να αφυπνιστούμε,
να. Έξω. Να συνδεθούμε με τους ανθρώπους, με τη φύση, με τον εαυτό μας, αντί να
εστιάζουμε μόνο στο κομμάτι. Έτσι το ψηφιακό, το digital, την κατανάλωση που
είναι κομμάτι της ζωής μας. Αλλά αν πρώτα εμείς οι ίδιοι δε φροντίσουμε να
βγούμε από αυτή τη γυάλα, τότε πολύ πιθανό αυτή να μας ρουφήξει.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Πας να μου μειώσεις τη δουλειά.
Ειρήνη Φωτίου:
Όχι, σύνεση. Πάνω απ’ όλα σύνεση.
Αρσένης Πασχόπουλος:
Συμφωνώ απόλυτα. Καλό Το digital έχει φέρει πολλά καλά στο
επιχειρείν και βοήθησε πάρα πολύ τις επιχειρήσεις και στο κορονοϊό, αλλά τίποτα
δε συγκρίνεται με την προσωπική επαφή για την προσωπική ανάπτυξη, οπότε συμφωνώ
100%. Σε ευχαριστώ πολύ!
Ειρήνη Φωτίου:
Και εγώ σε ευχαριστώ.
